Actueel risico volgens LoCovid 28 juni 2025
Het aantal virusdeeltjes in het riool blijft relatief stabiel op 244 (maal 10e11) deeltjes per 100 duizend inwoners (niveau: matig). Het percentage positief bij de infectieradar blijft op 0,2% staan. De oversterfte blijft aanhouden vergeleken met voor de pandemie, ook als rekening wordt gehouden met de vergrijzing. De Gelderlander geeft aan dat er weer meer Nederlanders in het ziekenhuis worden opgenomen vanwege Covid. Het Nivel geeft aan dat er meer 45-65 jarigen naar de huisarts gaan vanwege Covid. Dit lijkt erop te wijzen dat mensen acuut ernstiger ziek worden van de huidige varianten.
LET OP: Algemene onderbouwing, interpretatie en achtergrond-informatie bij de rubrieken vindt u via de [info] link in headers
Virusdeeltjes in het riool [info]
Op 20 juni, de meest recente datum met een voldoende betrouwbare meting, werden er 244 virusdeeltjes (maal 10e11) per 100 duizend inwoners gevonden in het riool. Dit valt onder het niveau “matig”.
In de afgelopen week maakten ongeveer 61 duizend Nederlanders een besmetting met SARS-Cov2 door. Op basis van het riool is momenteel 0,49% (een op de 203 personen) besmettelijk (aangenomen dat mensen 10 dagen besmettelijk zijn), en hebben Nederlanders nu gemiddeld 2,34 infecties doorgemaakt.
De Gelderlander meldde dat er deze week meer opnames waren vanwege Covid. Dit komt overeen met berichten uit Azië, waar ook meer opnames te zien zijn.
Het bericht in de Gelderlander verwijst ook naar de gegevens van het Nivel, waar meer meldingen binnenkomen van 45 tot 65 jarigen die naar de huisarts gaan vanwege hun Covid klachten.
Het is vreemd het bericht ook aangeeft: “Wereldwijd is volgens Rovers wel een nieuwe subvariant van het virus in opkomst. „Maar er zijn geen aanwijzingen dat mensen er meer ziek van worden.””, want gezien dat het riool matige activiteit laat zien, zou je geen duidelijke toename verwachten in het aantal ziekenhuisopnames. Dit kan er juist op wijzen dat deze variant wel acuut ziekmakender is (long Covid wordt altijd genegeerd, wat het grootste risico blijft voor de meeste Nederlanders).
Mensen zijn duidelijk verkeerd geinformeerd. Het stuk schrijft ook: “Een Nijmeegse vijftiger (naam bekend bij de redactie) deed dat afgelopen weekend wel. Hij was zwaar verkouden en had last van zijn longen: dat leek niet helemaal op een gewone griep en het griepseizoen was al voorbij. De zelftest was onverbiddelijk en verbazingwekkend. „Voel me ineens zo’n relikwie uit een andere tijd.”” De grafiek met virusdeeltjes in het riool geeft duidelijk aan dat het virus nooit is weggeweest. Het is dus heel erg bijzonder dat mensen dat wel zo ervaren.
Een van de reacties beticht Roovers van paniek zaaien, terwijl het bericht vol staat met geruststellende woorden. Vermoedelijk is deze meneer een ondernemer die er baat bij heeft dat mensen het gevaar van het virus vergeten (horeca, toerisme). Op lange termijn is dat geen juiste strategie, want mensen zullen toch ziek worden, en zieken zullen misschien wel meer zorg consumeren, maar dan geen geld meer overhebben (en te ziek zijn) om naar de horeca te gaan.
Een andere reactie geeft aan dat je gewoon moet uitzieken, maar iemand anders geeft meteen aan dat dat onzin is, want die persoon heeft al 3 jaar long Covid.
Er lijken dus kleine scheurtjes te ontstaan in het idee dat we gewoon met Covid kunnen leven (vertaling: gewoon ons herhaald ziek laten maken). Deze week publiceerde de Independent in het VK ook lezersbrieven die aangeven dat in ieder geval een deel van de bevolking wel goed geinformeerd is.
Verschillende lezers van de Independent geven aan dat FFP2/FFP3 maskers goede bescherming bieden. Een lezer geeft echter ook aan dat er nog steeds mensen rondlopen die het blijkbaar acceptabel vinden om vervelend te doen tegen mensen die een masker dragen:
Het verzoek om op te houden vervelend te doen tegen zij die een masker dragen, komt ook terug in een video over hoe universiteiten om kunnen gaan met studenten met long Covid (helaas wel weer met een plaatje van een chirurgisch masker, wat minder goed beschermt dan FFP2/FFP3).
Deze week verschenen er ook verschillende berichten over het hoge ziekteverzuim in de ouderenzorg (en de kosten daarvan). In de vele reacties op het nu.nl bericht hierover, wordt het lage salaris, gebrek aan motivatie van het personeel, het fysiek zware werk en hoge werkdruk genoemd, maar niemand weet acute Covid of long Covid te benoemen. Het is een blinde vlek onder Nederlanders.
Ook terug in de media is de discussie over of het virus uit het lab of uit de dierenmarkt van Wuhan kwam. Zij die zeggen dat het virus uit het lab kwam, wuiven infecties vaak ook weg als een griepje, wat bijzonder vreemd is. Ze halen namelijk vaak aan dat het virus zo ernstig was vanwege het gebruik van zogenaamd “gain of function” onderzoek, waarbij geprobeerd wordt een virus ziekmakender of beter overdraagbaar te maken. Als je denkt dat het virus super goed aangepast is om de mens extra ziek te maken, waarom doe je dan zo laconiek over dat je het virus al twee keer hebt opgelopen?
Infectieradar [info]
Bij de infectieradar meldde deze week 3,5% van de deelnemers klachten die kunnen wijzen op een infectie met SARS-Cov2. Het gaat hierbij om hoesten, kortademigheid, neusverkouden/loopneus en keelpijn. Hoe ze er rekening mee houden dat ook hooikoorts een deel van deze klachten kan veroorzaken, is onduidelijk uit de tekst op de website.
Het percentage positief blijkt steken op 0,2%. Deze 0,2% kan een onderschatting zijn. De meeste deelnemers van de infectieradar zullen de gewone zelftesten gebruiken (dus niet de PCR-testen, die een stuk duurder zijn), en dan alleen als ze klachten hebben. Hierdoor worden asymptomatische infecties over het hoofd gezien, en heb je te maken met fout negatieve testuitslagen (er is Covid, maar dat wordt niet opgepikt), die vaak voorkomen bij de gewone zelftesten.
Nog steeds is het aantal Nederlanders dat met gordelroos naar de huisarts gaat, verhoogd, ook onder de groep tussen 45 en 65 jaar, waar vergrijzing nog geen rol speelt. Dit kan wijzen op een minder goed werkend immuunsysteem in deze groep.
De grafiek van de afgenomen monsters werkt vanaf nu met percentages in plaats van aantallen. Dit maakt de grafiek makkelijker te lezen bij kleine aantallen, maar het verbergt wel dat er maar heel weinig monsters worden onderzocht (14 deze week).
Nederland heeft ook een nieuwe dode door mazelen: Een 17-jarig meisje dat niet was ingeënt. Het vaccin tegen mazelen is uiterst effectief, ook tegen infectie (als het genomen wordt en je een werkend immuunsysteem hebt). Door de dalende vaccinatiegraad loopt iedereen nu extra gevaar. Zij die minder immuniteit hebben, bijvoorbeeld door het ondergaan van chemotherapie voor kanker, zullen zich nu extra moeten beschermen (niet alleen tegen Covid, maar ook tegen mazelen). Gelukkig kan dat beschermen op dezelfde manier (FFP2/FFP3, ventilatie, HEPA, buiten afspreken).
Oversterfte [info]
De oversterfte is deze week gebaseerd op de cijfers van het CBS. De methoden die de sterfte vergelijken met voor de pandemie (CBS, gemiddelde, laagste kwartiel) laten aanhoudend oversterfte zien. Alleen de RIVM-methode, die de sterfte vergelijkt met tijdens de pandemie (met uitzondering van de pieken), laat een ondersterfte zien.
De cumulatieve oversterfte van de doorgetrokken CBS-methode (die rekening houdt met de vergrijzing) gaat richting de 78 duizend.
Bij BNN/Vara was er kort aandacht voor de oversterfte. In plaats van het erg te vinden dat er zoveel extra Nederlanders overlijden, had het stuk alleen maar oog voor of de lijken op tijd opgeruimd kunnen worden.
Varianten [info]
Het RIVM rapporteert in de tekst de opkomst van subvarianten KP.3.1, XEC, LB.1.3, LP.8.1, NB.1 en XFG. NB.1 heeft de bijnaam Nimbus en ook “razor blade throat” gekregen, vanwege de zere keel die velen rapporten.
Over de gehele wereld wordt de verdeling hieronder gezien. Met name XFG lijkt snel op te zetten.
Conclusie: actueel risico [info]
Het risiconiveau is nog steeds matig. Het is afwachten of we te maken gaan krijgen met een zomergolf. Ondertussen blijven er mensen ziek worden, steeds opnieuw met het risico op langdurige klachten en complicaties zoals neurologische aandoeningen en hart- en vaatziekten. Deze week meldde hoogleraar Ionica Smeets dat zij geveld was door ziekte. Kirsten Verdel lijkt ondertussen hersteld te zijn.
Volgende week kunnen we kijken naar het derde deel van “buiten adem”, waarbij het zal gaan over long Covid. Het is afwachten of er gedaan gaat worden dat long Covid alleen optrad bij pechvogels in 2020 of 2021 of ze toegeven dat long Covid nog steeds ontstaat.
Het onderzoeksinstituut Francis Crick in het VK heeft een lezing op youTube geplaatst, waarin ook de preventie van long Covid wordt besproken. Echter, ze gaan alleen in op vaccins, antivirale middelen en het middel Metformin. De meeste Nederlanders hebben geen toegang tot deze middelen. Het is daarom belangrijk dat Nederlanders weten hoe ze zich wel kunnen beschermen.
De beste manier om long Covid te voorkomen, blijft het voorkomen van een infectie.
Wat kun je zelf doen?
- Spreek vooral buiten af (betere ventilatie)
- Ventileer binnenruimtes
- Gebruik een luchtreiniger met HEPA (kan in combinatie met ventileren)
- Gebruik FFP2 of FFP3 mondneusmaskers, met name in binnenruimtes, maar ook buiten als je geen afstand kunt houden
- Maak bewuste keuzes rond drukke binnenruimtes (kun je op een rustiger tijdstip reizen, boodschappen doen, en moet je echt zo vaak naar de winkel?)
- Vraag je bezoek een zelftest te doen (dit verlaagt het risico, maar de tests zijn niet heel erg betrouwbaar als ze negatief zijn).