Actueel risico volgens LoCovid 29 maart 2025
Het risico op een infectie met SARS-Cov2 is deze week nog relatief laag, maar neemt wel toe. De griepepidemie is voorbij (3 weken onder de grenswaarde). Er is veel oversterfte. Ten opzichte van de periode 2010-2019 lijkt deze zowel door griep, Covid (en lange termijn gevolgen van Covid) als door de vergrijzing te worden veroorzaakt. Er treden meer andere infecties op in de bevolking (onder meer gordelroos, tuberculose, mazelen en kinkhoest), wat kan wijzen op een verstoring van het immuunsysteem door herhaalde Covid.
LET OP: Algemene onderbouwing, interpretatie en achtergrond-informatie bij de rubrieken vindt u via de [info] link in headers
Virusdeeltjes in rioolwater [info]
Op 22 maart werden 117 SARS-Cov2 deeltjes per 100 duizend inwoners in het rioolwater gevonden. Dit stemt overeen met ongeveer 4 duizend infecties op die dag en 28 duizend infecties in de week ervoor. Ongeveer 0,21% van de bevolking is momenteel besmettelijk, als aangenomen wordt dat mensen 10 dagen besmettelijk blijven.
Gemiddeld hebben Nederlanders nu ongeveer 2,3 infecties doorgemaakt. Nog steeds wordt er niets gedaan om het aantal infecties te beperken, dus dit aantal zal alleen maar stijgen.
De Washington Post benadrukt dat elke infectie leidt tot vermindering van de hersenfunctie. Na Covid ervaren mensen brain fog, doen het minder goed op cognitieve taken, en verandert de hersenstructuur zichtbaar hersenscans. Twee meta-analyses (onderzoek waarin andere onderzoeken worden gecombineerd) laten zien dat elke infectie met SARS-Cov2 het risico op dementie verhoogt.
Sinds Omikron lijkt het risico op hart- en vaatziekten te zijn afgenomen en te zijn beperkt tot een verhoogd risico in de eerste twee maanden na de infectie (bij een “milde” infectie, ofwel geen ziekenhuisopname). Het risico op een verminderde hersenfunctie blijft echter onverminderd hoog bij Omikron, en is mogelijk zelfs toegenomen. Ook bij de brieven voorgelezen in de meest recente aflevering van TWIV, bevestigde Dr Daniel Griffin dat elke infectie met SARS-Cov2 de hersenfunctie aantast.
Deze gevolgen van Covid op de hersenen waren al bekend in 2020. Toch zijn bijna alle landen doorgegaan met hun beleid om groepsimmuniteit te bereiken door de bevolking te infecteren met het Coronavirus (door onder meer te vertellen dat het virus alleen gevaarlijk was voor “kwetsbaren” en het nut van mondneusmaskers te ontkennen).
Toen het virus volledig werd losgelaten in 2022 ontkwam bijna niemand aan een of meer infecties. De gevolgen werden een jaar later duidelijk, want er werd een duidelijke toename gevonden van het aantal mensen dat de huisarts bezocht voor geheugen- en concentratieproblemen. Merk op dat het RIVM hieronder ook de preventie de schuld lijkt te geven, wat lijkt te zijn gebaseerd op ouder onderzoek waarin sociale isolatie de kans op dementie in ouderen verhoogt (maar de toename van de geheugenproblemen werden ook bij andere leeftijden gevonden).
Ze schrijven: “Wat precies de oorzaak is van problemen met denken of onthouden na corona, is onbekend.” Dat is vreemd, want het onderzoek in 2020 sprak reeds van een op hol geslagen immuunsysteem van de hersenen. Recent onderzoek geeft aan dat het aantal stukjes virus in de membranen rond de hersenen gerelateerd is aan de ervaren klachten. Dit artikel laat ook zien dat vaccinatie vooraf aan de infectie de kans op klachten en het aantal virusdeeltjes vermindert.
Onze Zuiderburen spreken over gedragsproblemen bij leerlingen en wijzen ouders op hun verantwoordelijkheid. Maar wat als daar de oorzaak niet ligt? Misschien ligt de oorzaak op de scholen waar kinderen elke dag onbeschermd zitten en herhaald met SARS-Cov2 geïnfecteerd worden?
Hart van Nederland schrijft over peuters die nog niet “schoolrijp” zijn, wat opgelost zou moeten worden met bijles. Zou het ook helpen de kinderen te beschermen tegen SARS-Cov2?
Infectieradar [info]
Onder de deelnemers van de infectieradar neemt het aantal mensen af dat aangeeft last te hebben van klachten die op Covid kunnen wijzen. Ongeveer 5% geeft momenteel aan klachten te hebben.
Van de deelnemers die een test hebben uitgevoerd, meldt 0,1% een positieve test. Dit percentage ligt lager dan geschat op het rioolwater. Mogelijk pikt de gebruikte test niet alle infecties op, of is onze aanname dat mensen 10 dagen besmettelijk zijn te ruim.
Nog steeds hebben relatief veel deelnemers klachten vergeleken met het percentage dat positief test.
Het Nivel laat zien dat griep op zijn retour is.
Dit stemt overeen met de grafiek van het RIVM.
Influenza B komt nog steeds veel meer voor dan vorig jaar, maar lijkt ook op zijn retour (al is het even afwachten).
Onder de monsters van het RIVM (gemeld door het Nivel) wordt momenteel nog geen SARS-Cov2 gevonden, maar wel griep.
Ondertussen zien we ook meer gevallen van mazelen. Dit kan te maken hebben met de lagere vaccinatiegraad. Van mazelen is bekend dat dit het immuunsysteem reset, waardoor eerder doorgemaakte infecties als nieuwe infecties doorgemaakt worden. Als mazelen rond gaat, zal het afwachten zijn of de huidige immuniteit van de gevaccineerde bevolking voldoende is (de laatste infectie of vaccinatie van de meesten ligt ver in het verleden). Mocht mazelen bij een ouder persoon optreden, dan kan Omikron niet meer zo “mild” zijn door de reset van het immuunsysteem, waardoor bescherming door eerdere infectie en vaccinaties verloren gaat.
Er kan een wisselwerking zijn tussen Covid en mazelen, want ook van Covid wordt sterk vermoed dat het de werking van het immuunsysteem aantast.
Bij verminderde immuniteit kan tuberculose ook vaker optreden (wat al latent in het lichaam aanwezig is). Recent werd bekend dat een speler van PSV de ziekte had. Hij lijkt niet besmettelijk te zijn geweest.
Ook lijkt gordelroos meer voor te komen. Deze ziekte treedt op als de immuniteit verzwakt en het waterpokkenvirus geheractiveerd wordt. Ook dit kan erop wijzen dat de immuniteit van de bevolking onder druk staat.
Oversterfte [info]
De oversterfte blijft aanhouden bij alle manieren om de verwachte sterfte te berekenen. In het vorige weekbericht hebben we gezien dat de CBS-methode de beste benadering lijkt te geven van de sterfte gerelateerd aan de pandemie, terwijl een deel van de oversterfte voor het gemiddelde en het laagste kwartiel ook lijkt te zitten in de vergrijzing. Ook de methode van het RIVM geeft nog steeds oversterfte aan, terwijl deze rekening houdt met de sterfte tijdens de pandemie. De vermoedelijke oorzaak is de aanhoudende griepgolf.
Varianten [info]
Nog steeds worden er weinig monsters toegevoegd aan het bestand van het RIVM. De grafiek hieronder laat het aantal monsters zien van elke variant bij de afgelopen twee toevoegingen. De meeste monsters vallen onder de naam “recombinants”. BA.3 is niet te zien in deze monsters.
Conclusie: actueel risico [info]
Het aantal virusdeeltjes in het riool is momenteel nog relatief laag, maar het lijkt wel toe te nemen. De griepgolf is nu officieel voorbij (drie weken onder de grenswaarde). Deze week lijkt dus nog geschikt voor bijvoorbeeld een bezoek aan de tandarts of de kapper. Zet daarbij wel een FFP2/FFP3-masker op (bij de tandarts tot het moment dat je in de stoel ligt – dan voorkom je infectie in de wachtruimte).
Nu de lente aanbreekt, kun je vaker buiten afspreken, en de ramen openhouden voor ventilatie. Je kunt een HEPA-luchtreiniger gebruiken in combinatie met open ramen: Het filter zal de overgebleven aerosolen uit de lucht filteren. Voor extra veiligheid kun je een FFP2/FFP3-masker opzetten, want als je door de ruimte beweegt, kun je op een plek komen waar net iemand anders net geademd heeft (en aerosolen achter heeft gelaten).
Terwijl het risico op ziekenhuisopname en overlijden is afgenomen met de Omikron-varianten, zijn er geen aanwijzingen dat een infectie met SARS-Cov2 minder slecht is geworden voor de hersenen (juist het tegenovergestelde lijkt het geval te zijn). Het is daarom nog steeds de moeite waard om elke infectie te voorkomen. En: Alle infecties die je zelf voorkomt, kun je ook niet doorgeven. Door jezelf te beschermen, bescherm je ook anderen.