Actueel risico volgens LoCovid 1 juni 2024. Het aantal virusdeeltjes in het riool neemt gestaag toe, maar is nog steeds relatief laag (ongeveer 36 duizend besmettingen afgelopen week). Ook iets meer deelnemers van de infectieradar laten een positieve test zien (nu 0,2%). De wetenschappelijke literatuur laat echter steeds duidelijker zien dat elke infectie langdurige gezondheidsgevolgen kan hebben (met een grote kans). Het positieve nieuws is dat FFP3 mondneusmaskers uiterst effectief blijken in het stoppen van het virus. In Nederland moet het besef nog komen dat je een pandemie niet kunt aanpakken door iedereen zelf te laten kiezen hoeveel risico ze met hun gezondheid willen nemen. Iemand die meer risico wil nemen, is een gevaar voor zij die minder risico willen of kunnen nemen. Mensen moeten weer rekening met elkaar gaan houden.
LET OP: Algemene onderbouwing, interpretatie en achtergrond-informatie bij de rubrieken vindt u via de [info] link in headers
Oversterfte Covid19, 2024 week 20 [info]
Het CBS meldt een sterfte van 3135 voor week 20 van 2024. Met de CBS-methode voor het schatten van de oversterfte komen we daarmee uit op een ondersterfte van 44. Met het gemiddelde tussen 2010 en 2019 en met het laagste kwartiel tussen 2020 en 2019 is er nog steeds spraken van een oversterfte van boven de 400 Nederlanders, zoals in de grafiek hieronder te zien is.

De oversterfte gebaseerd op het gemiddelde en het laagste kwartaal tussen 2010 en 2019 is lager dan we in de afgelopen weken hebben gezien. Als een percentage van de verwachte sterfte, zitten we nu op een waarde van rond de 10%, terwijl eerdere weken regelmatig percentages boven de 20% lieten zien. De totale oversterfte blijft volgens deze methoden oplopen tot waarden boven de 100 duizend (gemiddelde) en bijna 130 duizend (laagste kwartiel).
Methode | Aantal | Percentage | Totaal |
CBS | -44 | -5,5% | 59.388 |
Gemiddelde | 410 | 8,2% | 103.404 |
Laagste kwartiel | 498 | 11,0% | 129.430 |
Virusdeeltjes in rioolwater [info]
Het aantal virusdeeltjes in het riool kruipt omhoog. Op 25 mei werden 172 deeltjes per 100 duizend inwoners gemeten (data van corona-lokaal.nl). Dit is nog steeds veel lager dan in het afgelopen najaar, maar het betekent dat nog steeds veel Nederlanders een besmetting met het Coronavirus oplopen.

Met behulp van de methode van DataGraver komen we uit op ongeveer 36 duizend besmettingen in de afgelopen week. Als we de conservatieve schatting van het RIVM aanhouden dat ongeveer 10% van deze infecties leidt tot long Covid (tenminste 3 maanden klachten, maar vaak langer), dan hebben ongeveer 3600 Nederlanders in de afgelopen week long Covid opgelopen.
Volgens artikelen die afgelopen week verschenen, kan dit zich uiten in:
- Een verhoogde kans op andere luchtweginfecties (dit is steeds afgedaan als een “inhaalslag”, zelfs door de Nederlandse experts)
- Veranderingen in de hersenen die te zien zijn met MRI (de “brain fog” is dus geen stress door gesloten restaurants in 2020 en 2021)
- Een bijna dubbele kans op hart- en vaatziekten bij kinderen en jongeren (volgens de Nederlandse experts werden kinderen niet ernstig ziek van het virus)
- Klachten die zelfs na 3 jaar na de infectie nog kunnen ontstaan (het is een misverstand dat long Covid altijd meteen na de infectie begint)
- Klachten die 3 jaar na de infectie nog steeds bestaan en vaker optreden bij een herinfectie
- Een verhoogd risico op dementie
Het blijft daarom verbazen dat vrijwel niemand in Nederland zich tegen deze risico’s probeert te beschermen (in Azië zijn ze verstandiger), terwijl er afgelopen week extra onderzoek verscheen dat FFP3-maskers uiterst effectief zijn om besmettingen te voorkomen.
De overheid laat hier een belangrijke taak liggen. Zij zou:
- haar burgers moeten waarschuwen dat Covid lange termijn gevolgen kan hebben voor de gezondheid en dat de kans daarop erg groot is
- haar burgers moeten informeren dat FFP2 en FFP3 maskers effectief zijn in het beperken van infecties
- haar burgers moeten stimuleren deze maskers te dragen
- haar burger moeten informeren hoe deze maskers te gebruiken
- haar burgers moeten helpen goede FFP2 en FFP3 maskers aan te schaffen en de mogelijkheid bieden om deze te testen op “fit” (hoe goed ze op het gezicht aansluiten)
- gebouwen waar burgers moeten zijn (laten) voorzien van ventilatie met buitenlucht en luchtfilters met HEPA (richtlijnen, verplichtingen, subsidies)
- het testen op het virus makkelijker en goedkoper moeten maken en werknemers het recht geven thuis te werken / blijven tot ze niet meer besmettelijk zijn
Infectieradar [info]
Het aandeel deelnemers van de infectieradar met luchtwegklachten is gedaald tot 3%. Het aandeel dat een positieve test meldt, is echter gestegen naar 0,2%.

Het Nivel heeft maar heel weinig monsters onderzocht en vond daarbij geen Covid.

Het aantal infecties met kinkhoest blijft nog steeds ver boven dat van vorige jaren.

Het aantal longontstekingen blijft gelukkig dalen en zit bijna op het aantal van eerdere jaren.

Ziekenhuisopnames [info]
Het aantal ziekenhuisopnames voor (80%) of met (20%) Covid blijft relatief laag (data van corona-lokaal.nl).

Ziekenhuisbezetting [info]
Momenteel liggen er 5 Nederlanders vanwege Covid op de IC en 57 vanwege of met Covid op de verpleegafdelingen (cijfers van het LCPS). Dit zijn alleen de patiënten die nu nog besmettelijk zijn.

Variants of Concern (VOC) [info]
Deze week geen analyse van de varianten. Het RIVM blijft alles JN.1 noemen (bron: Roel Griffioen op Mastodon, zie hieronder), terwijl in het buitenland KP.3 al vaak dominant is.

Conclusie: actueel risico [info]
Het aantal virusdeeltjes in het riool neemt langzaam toe. Ook het aandeel deelnemers van de infectieradar met een positieve test is gestegen. Het risico op een infectie is momenteel nog relatief laag. Het wordt echter met de dag duidelijker dat elke infectie een grote kans op langdurige gezondheidsproblemen verhoogt. Er komt ook steeds meer onderzoek uit dat bevestigt dat FFP2 en FFP3 mondneusmaskers bescherming bieden.
Onze maatschappij is er nu op ingericht dat iedereen voor zichzelf mag bepalen of hij of zij zijn of haar gezondheid op het spel wil zetten. Het probleem met deze aanpak is dat je hierdoor ook een risico voor anderen bent. Nog net voor de pandemie schreef de Correspondent “Overal nemen we risico’s serieus, behalve op de weg”. Daarbij speelt hetzelfde: Staan we toe dat mensen zelf de keuze maken hoeveel risico ze willen nemen in het verkeer (te hard rijden, appen achter het stuur, met alcohol op rijden)? Gelukkig is men bij het verkeer in gaan zien dat dergelijke keuzes niet alleen gevolg hebben voor de persoon die ze maakt, maar ook voor alle andere weggebruikers.
Met Covid is dat besef nog niet doorgedrongen. Als jij het risico op long Covid accepteert, dan dwing je daarmee de ander ook dat risico te nemen (want je loopt besmettelijk rond). Dat is nu helemaal het geval doordat mensen heel erg geneigd zijn commentaar te geven op mensen die met een FFP2 of FFP3 mondneusmasker hun gezondheid proberen te beschermen, of die niet naar een etentje of feestje gaan, omdat ze hun gezondheid daar niet kunnen beschermen. Het wordt de hoogste tijd dat we rekening met elkaar gaan houden.