Samenvatting
Er is een duidelijke toename in het aandeel Nederlanders dat bij de infectieradar een luchtweginfectie (9,3%) of een positieve SARS-Cov2 (1,3%) meldt. Het aantal virusdeeltjes in het riool (458x10e11 deeltjes per 100 duizend inwoners) blijft vooralsnog nog even stabiel, maar dit zijn meetwaarden van meer dan 2 weken geleden. In Engeland en in Wales neemt het aantal ziekenhuisopnames voor Covid sterk toe. Het RIVM heeft zojuist een studie gepubliceerd waarin beweerd wordt dat de kans op long Covid in 2023 sterk is afgenomen, in tegenstelling tot de rest van de wetenschappelijke literatuur. Veel lezers van de nieuwssite nu.nl prikken hier echter doorheen, en melden zelf long Covid in 2023 of erna te hebben ontwikkeld. Dit heeft helaas nog niet geleid tot een toename van preventie (FFP2/FFP3 maskers, ventilatiesystemen, HEPA luchtreinigers).
LET OP: Algemene onderbouwing, interpretatie en achtergrond-informatie bij de rubrieken vindt u via de [info] link in headers
Virusdeeltjes in het riool [info]
Op de meest recente datum met een voldoende betrouwbare meting, 24 september, werden er 458x10e11 deeltjes per 100 duizend inwoners in het riool gemeten. Dat komt overeen met ongeveer 17 duizend infecties per dag. Dit valt onder het niveau HOOG. Merk wel op dat dit meer dan twee weken geleden is. Onderstaande grafiek, van corona-lokaal.nl, laat zien dat we nog wel onder de waarden uit het najaar van 2024 zitten.
Met behulp van een iets andere berekening komt Roel Griffioen op Mastodon op iets andere recente waarden uit. Hieronder is zijn grafiek te vinden, waar een recente stijging van het riool wel duidelijk is.
Het is dus nog even afwachten welke kant het opgaat met het riool, maar waarschijnlijk komt er een aanzienlijke stijging aan. In Engeland en Wales neemt het aantal ziekenhuisopnames voor Covid snel toe. En het aandeel deelnemers van de infectieradar dat positief test neemt ook sterk toe (zie later in dit weekbericht).
Een van de zieken was Jack van Gelder, die eigenlijk niet had willen testen.
“Heb mij van de huisarts moeten laten testen op corona(variant)”, laat hij weten. De uitslag loog er niet om. “Positief. Dus weer geen Oranjezondag voor mij aanstaande zondag.”
Jack doet alsof hij voor een heel andere reden bij de huisarts was, en dat de huisarts opeens spontaan het idee kreeg om hem te testen op Covid. En het lijkt ook aan te geven dat hij dit helemaal niet wilde. Hij was liever gewoon de studio ingegaan en had graag de rest van het publiek en de gasten blootgesteld aan Covid. Want blijkbaar was het maar een griepje voor hem (wat deed hij dan bij de huisarts?), dus moet het ook maar een griepje voor iedereen zijn.
Jack van Gelder had waarschijnlijk de geruststellende woorden van het RIVM gelezen. Het RIVM heeft in onderzoek uitgevonden dat, in tegenstelling tot honderden wetenschappelijke studies die aangeven dat het risico op long Covid hoog blijft bij herinfecties, er in Nederland in 2023 geen verhoogd risico meer was op long Covid (tenminste, niet meer na 180 dagen wel klachten gehad te hebben).
We verwijzen u graag terug naar eerdere weekberichten, waarin we studies laten zien die aangeven dat de kans op long Covid per infectie min of meer constant is gebleven, en studies die aangeven dat Omikron nog steeds tenminste 5% kans per infectie geeft op langdurige klachten. Het RIVM verwijst in hun artikel naar geen van deze studies. Ze lijken zich alleen maar op long Covid in Nederland te richten, want blijkbaar is dat anders dan long Covid in andere landen.
Merk ook op dat het nieuwsbericht spreekt over “na de coronapandemie”. Als we werkelijk “na de pandemie” zouden zijn, waarom zou je dan nog long Covid op kunnen lopen? Wat bedoelen ze met “na de pandemie”? Is dat na het moment dat we iedereen verteld hebben niets meer aan preventie te doen en zich herhaald met SARS-Cov2 te laten besmetten?
Bij de reacties gelukkig ook lezers die zich wel realiseren dat de uitkomsten van het RIVM afwijken van de rest van de medische literatuur.
Een andere lezer heeft de wetenschappelijke literatuur ook weten te vinden en vraagt zich af waar het RIVM mee bezig is (niet met het lezen van de medische literatuur).
Ook zijn er lezers die aangeven juist in 2023 long Covid te hebben opgelopen.
En deze lezer geeft aan dat long Covid niet alleen maar op een donkere kamer moeten liggen omvat. Waarschijnlijk kun je aan hem niet zien dat zijn recent infectie tot langdurige klachten heeft geleid. Waarschijnlijk is dit ook geen klacht die het RIVM heeft onderzocht.
En weer een andere lezer geeft aan in 2024 long Covid te hebben opgelopen en verschillende mensen te kennen die na 2023 long Covid hebben ontwikkeld.
Een andere lezer geeft aan geen boosters genomen te hebben, omdat ze gezond waren en sinds vorig jaar met long Covid zit.
Helaas leiden deze inzichten nog niet tot preventie. Drie weken geleden vierde Tokyo dat niemand zich meer zorgen hoefde te maken over Covid. De linker foto hieronder is van de olympische spelen in Tokyo, die rechter foto van de recent atletiekwedstrijden. Merk het verschil op.
Vergeten lijkt te zijn dat mondneusmaskers ook tegen de griep beschermen. Drie weken na de vrolijke atletiekwedstrijden verschijnen er berichten dat de ziekenhuizen vol liggen met grieppatiënten.
Waarschijnlijk zal de schuld weer gegeven worden aan dat Japan bezig is met een “inhaalslag” voor de griep. Je zou ook kunnen leren van de pandemie en kunnen gaan werken aan gezonde (binnen)lucht, zodat je geen inhaalslagen met veel leed nodig hebt.
Infectieradar [info]
Aan de infectieradar is beter te zien dat het niet goed gaat met de algemene gezondheid van de Nederlanders. Maar liefst 9,3% van de deelnemers geeft aan klachten te hebben die kunnen wijzen op een infectie met SARS-Cov2.(hoesten, kortademigheid, neusverkouden/loopneus en keelpijn).
De toename is bij vrijwel alle leeftijdsgroepen te zien (bij de jongste groep lijkt er een daling te zijn – niet opgenomen in onderstaande grafiek).
Terwijl in Japan de griep flink rond gaat, wordt die in Nederland nog nauwelijks gevonden. Wel veel SARS-Cov2.
Het percentage dat positief test op Covid19 is omhoog geschoten naar 1,3%. Dat lijkt misschien weinig, maar merk op dat zelfs tijdens eerdere hoge pieken het percentage positief niet boven de 6% uitkomt. Lang niet iedereen krijgt de infectie tegelijk. Iedereen zit inmiddels op een verschillend traject qua vaccinaties en eerdere infecties.
Meer informatie over andere infecties is te vinden bij het Nivel, wat bij houdt waarvoor mensen naar de huisarts gaan. Het aantal mensen dat naar de huisarts gaat voor een griepachtig ziektebeeld (merk op: dit is vooral de reactie van je immuunsysteem, dus het kan door veel ziektekiemen worden veroorzaakt) blijft relatief laag, maar neemt wel toe.
Twaalf monsters zijn onderzocht, waarbij er 5 keer SARS-Cov2 werd aangetroffen.
Gordelroos bij de groep tussen 45 en 64 jaar lijkt terug bij het niveau van eerdere jaren. Merk wel op dat in al deze eerdere jaren de circulatie van SARS-Cov2 hoog was. Het is dus onduidelijk of er nu meer gordelroos is dan voordat een groot deel van de Nederlandse bevolking herhaald is geïnfecteerd met SARS-Cov2.
Moeheid en zwakte komt vaker voor dan in de voorgaande pandemie jaren, maar het aantal meldingen lijkt wel weer te dalen.
Oversterfte [info]
Alleen volgens de methode van het laagste kwartiel is er momenteel sprake van oversterfte. Er is in de afgelopen jaren echter veel oversterfte geweest, dus door “mortality displacement” zou er nu eigenlijk ondersterfte moeten zijn (en ondersterfte was normaal vooraf aan de pandemie – de levensverwachting steeg toen).
Varianten [info]
Ook wat betreft de varianten worden er weinig monsters onderzocht. Bij de onderzochte monsters (zie de grafiek hieronder van het RIVM) is XFG dominant.
Dit sluit aan bij de rest van de wereld (grafiek van Mike Honey hieronder), waar ook XFG dominant is. Soms wordt er een BA.3 variant gevonden. Hier wordt voor gevreesd, omdat bestaande immuniteit mogelijk slecht beschermt tegen ziekenhuisopname voor deze variant. Tot dusver lijken de BA.3 varianten echter niet door te zetten.
Conclusie: actueel risico [info]
Het huidige risico op een infectie met SARS-Cov2 is nog steeds HOOG. In het riool worden 458*10e11 deeltjes per 100 duizend inwoners gevonden, met een percentage positief bij de infectieradar gelijk aan 1,3%.
Het RIVM heeft geprobeerd de angst voor long Covid bij de bevolking weg te nemen door aan te geven dat de kans om long Covid tijdens de golf van 2023 zeldzaam was. Kijkend naar de reacties bij nu.nl lijken er nu meer Nederlanders door de goed-nieuws-show van het RIVM heen te prikken. Helaas leidt dat nog niet tot meer preventie. Het helpt niet dat de Nederlandse overheid geen voorlichting geeft over HEPA luchtreinigers en FFP2/FFP3 mondneusmaskers. Hierdoor blijft er onbegrip onder de bevolking voor zij die wel een masker dragen of een HEPA luchtreiniger aanzetten.
Het ziet er dus naar uit dat we maanden met veel luchtweginfecties tegemoet gaan. Het maakt blijkbaar niet uit dat dit de economie miljarden kost.
Wat kun je zelf doen?
- Spreek vooral buiten af (betere ventilatie).
- Ventileer binnenruimtes (zet op het werk of op school een raam open). Dit laatste gaat lastiger worden als de temperatuur omlaag gaat. Ventileren is echter goed om de luchtvochtigheid omlaag te krijgen, waardoor de ruimte makkelijker te verwarmen wordt. Laat het raam dus niet de hele dag dicht.
- Gebruik een luchtreiniger met HEPA (kan in combinatie met ventileren). Dit kan goed als je een eigen kantoor hebt, maar overleg anders met je kantoorgenoten (en leg uit dat het voor iedereen voordelig is niet regelmatig ziek te zijn).
- Draag een FFP2/FFP3 mondneusmasker. Let erop dat de lucht door het masker en er niet langs gaat. Het masker moet goed aansluiten op het gezicht.
- Maak bewuste keuzes rond drukke binnenruimtes (kun je op een rustiger tijdstip reizen, boodschappen doen, en moet je echt zo vaak naar de winkel?).
- Vraag je bezoek een zelftest te doen (dit verlaagt het risico, maar de tests zijn niet heel erg betrouwbaar als ze negatief zijn).
- Laat jezelf vaccineren. Als je 18 jaar of ouder bent, probeer gewoon een afspraak te maken.